‘Panopticon’ dan Dramatik Sonbahar İzlenimleri Şehir adıyla bizlere sunulan parlak görüntünün altında varlığını sürdüren ve teknolojik gelişmelerle giderek güçlenen borular, kablolar, vanalar, kumanda panoları, jeneratörler vb. inden oluşan mekanik sistem, yaşamımızı kolaylaştırırken her anımızı kontrol eden organizasyonların aygıtlarını da beraberinde getirir. Mekanik çağın yerini bilişim teknolojilerine bıraktığı çağımızda; makinelerin boyutlarının farklılaşması, işletimin bilgisayarlar tarafından sağlanıyor ve giderek daha karmaşık bir yapı sergiliyor olması, kontrol ettiğimiz sanrısına kapıldığımız dev aygıtın içinde yaşadığımız gerçeğini değiştirmez. Gerçekte kentli birey, yaşam destek ünitesine bağlı komadaki hastadan farklı değildir, her anı kontrol altındadır. 1791 de filozof Jeremy Bentham(1748-!832) tarafından, panoptik düşüncesinden yola çıkarak tüm binanın içinin tek bir noktadan görüldüğü hapishane mimarisi, günümüzün dijital teknolojiyle donanmış gelişmiş mekanik evreninde kontrol edilemez, tehlikeli boyutlara evrilmiştir. Kentli birey teknolojinin yarattığı, Foucault’nun da Bentham’ın hapishane modeliyle özdeşleştirdiği ′Panopticon′u doğal çevresi olarak deneyimlerken, hipergerçekliğin yaptırımlarını itirazsız kabul eden bir varlığa dönüşse de; iç dünyasındaki isyan susturulamaz, teknolojinin yarattığı mekânsallıktan anlam çıkarmayı sürdürür ve eleştirir. Bu bağlamda mekaniğin sembollerini(borular vb.) kullanarak oluşturduğum işlerimde: yapay evrende kıstırılmış; mutsuz, umutsuz, çaresiz insan figürleriyle oluşturduğum kalabalıkları, René Magritte’in yolundan giderek mekânda tüm olumsuzluklara karşın görünürlüğünü koruyabilen bitkileri, tel çitler arkasında sergilenen genetiği değiştirilmiş ağaçları, sonbaharın eşsiz renklerini eleştirel bir anlayışla sahneleyerek tanık olunmasını istediğim gerçekliğe ulaşmak amacım oldu. Gerçeküstü anlamlar içeren işlerimde, mekan-anlam-kavram olarak mekanikle sarmalanmış doğayı, insanı betimleme yolunda gerçekliklerden yararlanırken, René Magritte’in sahneleme tekniklerini bitmez tükenmez bir kaynak olarak yararlanmak kaçınılmazdı İTÜ Mimar&Ressam PhD H.Suna Sönmezalp 31/01/2023 Ankara